
Sosial baxış tərzi
İnsan hansı düşüncədə olursa, onu da görür. Düşüncələrimiz baxış tərzimizə birbaşa təsir göstərir. Bəzən insanlar yeni hadisələrə müxtəlif cür yanaşırlar. Fərqli baxış tərzi bir neçə amilə əsaslanır. Bu amillər xarakter, xüsusiyyət, meyl, düşünmə bacarığı və s. dir.
İnsanlar həyati bacarıqlarını lazimi şəkildə istifadə etmirlər. Sadəcə bu insanlar həyatını davam etdirəcək və işlərini həll edə biləcək qədər səthi düşünürlər. Dərin düşünmək, hətta məntiqli düşünmək istəmirlər, bəzən səthi düşüncələrlə irəliləyirlər. Əslində isə həyatdan ən mükəmməl şəkildə yararlanmaq ancaq və ancaq düşünməklə mümkündür. Fərqli baxış bucaqları var ki, bu fikirlər hər kəsin özunə görə doğru hesab edilir. Ancak xarakter və xüsusiyyətlərə əsaslanan düşüncələr baxış fərqi yaradır. Buda istək və meylə görə dəyişir. İnsanın meyl etdikləri geyim tərzi, davranış və yaxud da hər hansı bir iş ola bilər ki, fikirlər dəyişə bilər. Şəxs özündə tətbiq etdikdə düşüncələrini dəyişir.
Sosial baxışın formalaşmasına və yaxud da dəyişməsinə sosial platformalar təsir göstərir. Sosial platformalarda dəyişkən və fərqli fikirlərlə rastlaşırıq. Hətta fikir mübadilələri, zidd fikirlər, münaqişələrdə qaçınılmaz olur. İrəli sürülən düşüncələrə qarşı tənqidlərdə az olmur. Ancaq sosial baxış məntiq və dərin düşüncə əsasında doğru qəbul edilə bilər. Qeyd etliyim kimi səthi düşüncə ilə heç bir fikir formalaşdırmaq mümkün olmur.
Belə bir nümunə irəli sürə bilərəm ki, cəmiyyət hələ də bəzi geyim tərzini qəbul etməkdə çətinlik çəkir. Məsələn, şortik geyinən oğlan və yaxud da qızı tənqid edirlər. ''Yaxşı oğlan'' , ''Yaxşı qız'' streotipləri ilə əsaslı olmayan fikirlər bildirirlər. Ancaq məntiqi yanaşsalar şortikin bir geyim tərzi olduğunu, heç də ayıb bir tərz olmadığını dərk edə bilərlər. Əsasda 21-ci əsr 2024-cü ilə görə yetərincə normaldır. Buna görə də daha real və obyektiv yanaşma, daha doğru baxış bucağına sahib olmağın bir yolu vardır ki, o da insanın öz üzərində dəyişməsidir.
Sosial baxışın formalaşmasına və yaxud da dəyişməsinə sosial platformalar təsir göstərir. Sosial platformalarda dəyişkən və fərqli fikirlərlə rastlaşırıq. Hətta fikir mübadilələri, zidd fikirlər, münaqişələrdə qaçınılmaz olur. İrəli sürülən düşüncələrə qarşı tənqidlərdə az olmur. Ancaq sosial baxış məntiq və dərin düşüncə əsasında doğru qəbul edilə bilər. Qeyd etliyim kimi səthi düşüncə ilə heç bir fikir formalaşdırmaq mümkün olmur.
Belə bir nümunə irəli sürə bilərəm ki, cəmiyyət hələ də bəzi geyim tərzini qəbul etməkdə çətinlik çəkir. Məsələn, şortik geyinən oğlan və yaxud da qızı tənqid edirlər. ''Yaxşı oğlan'' , ''Yaxşı qız'' streotipləri ilə əsaslı olmayan fikirlər bildirirlər. Ancaq məntiqi yanaşsalar şortikin bir geyim tərzi olduğunu, heç də ayıb bir tərz olmadığını dərk edə bilərlər. Əsasda 21-ci əsr 2024-cü ilə görə yetərincə normaldır. Buna görə də daha real və obyektiv yanaşma, daha doğru baxış bucağına sahib olmağın bir yolu vardır ki, o da insanın öz üzərində dəyişməsidir.
Roza Əliyeva
Sosioloq