" Mama qurban dəymə,özüm edəcəyəm "

Empatv.az saytı klinik psixoloq Zəhra Zahidova ilə müsahibəsində ''Yetkinlik'' mövzusuna toxundu.
Bu məsələni müzakirə etdik.
Müsahibəni təqdim edirik:

1.Yetkinlik haqqında bizə nə deyə bilərsiniz?

Cavab:
Yetkinlik, yeniyetməlikdən fərqlənən bir dönəmdir. Artıq 18 yaşdan sonra hər bir şəxs özünün hüququ var ki, öz qərarlarını özü verə bilsin və eyni zamanda, bu şəxslər artıq ailədən ayrılmış formada bir fəaliyyət göstərir.

2.Yetkin insan necə olmalıdır?

Cavab:
Yetkin insan öz ayaqları üzərində durmağı bacara bilən, eyni zamanda, valideyinlərinin ona bu şəraiti yaratmasıdır. Bu insan öz ayaqları üzərində dura bilsin, öz etdiyi yalnışlardan doğru nəticə çıxara bilsin. Çünki, biz valideyinlərimizin məhsuluyuq. Valideyinlər bizi 18 yaşına qədər idarə edir, o yolu bizə verir və daha sonra deyir ki, al idarə et.

3.İnsan hansı yaş dövründə yetkin sayıla bilər?

Cavab:
18 yaşından sonra artıq yetkin sayıla bilər. Yetkinlik yaşında olan hər bir şəxs, ilk öncə özü və daha sonra ətrafındakı insanların  fikirlərinə fokuslanaraq, psixologiyalarını mənimsəyərək bir ortaq nöqtəyə gələ bilirlər və doğrunu, yalnışı birlikdə aid edə bilirlər. O yalnışlardan necə çəkinmək lazımdır? Özləri səhf edərək, doğru nəticələr əldə eliyə bilirlər.

4.Yetkin dedikdə, ağlımıza məsuliyyətlilik, ünsiyyət, şəxsiyyətarası münasibətlər və digər hallar gəlir. Məsuliyyətliliyin yetkin olmağımızda nə kimi rolu  var?

Cavab:
Hər şey ailədə başlayır. Mən buna görə daha çox  ailəni vurğulayıram.Çünki biz doğulandan məsuliyyətli olmuruq, doğulandan məsuliyyətsiz olmuruq. Bunu bizə ətrafımızdakı insanlar və yaşadığımız müddətdə gəlib keçmiş insanlar bizə öyrədir. Məsuliyyət işi təkcə yetkinliyə baxmır. 30-35, 40 yaşında elə insanlar var ki, onlar heç həyatları haqqında heçbir məsuliyyəti üzərinə götürmürlər. Bunu dediyim kimi uşaq vaxtından valideyin öyrədib. Buna görədə heçbir məsuliyyəti üzərinə götürmürlər.  Məsuliyyəti götürməmək ən çox bəylərə aiddir.Çünki valideyin qız uşağını daha çox sıxır ailədə. Qız övladına məsuliyyəti daha çox yükləyir, oğlana isə az.
Qız övladına yemək ver, qabları yığışdır, ev işlərini gör ,amma, oğlan övladına "gözlə mama qurban,mən gətirib verəcəm". Hətda övladını özü yedizdirən valideyinlərdə var. 5,6 cı sinifdə oxuyan oğlan övladını hələdə özü yedizdirən valideyinlər var və əlbətdə ki bu uşaq 5,6 sinifdə üzərinə məsuliyyət götürmürsə təbii ki, 30-35 yaşında həyatın məsuliyyətin öz üzərinə götürməyəcək. Sonra isə biz bəylərdən şikayət edirik. Lakin, biz onların hər birinin kökünə baxsaq görərik ki, qadının düşməni bəzən qadın olur. Qadın övladını necə yetişdirirsə, onu gələcəkdə ki, həyatına hazırlayır. Gələcəkdəki həyat yoldaşı ondan narazı olanda, onun məsuliyyətsizliyindən, etdiklərindən, həyata olan baxış bucağından narazı olanda, problemi bəy olaraq görürük. Bəyi bu səviyyəyə gətirən kimdir? yenədə " QADIN " yenədə bir "ANA"

5.Niyə bəzi yeniyetmələrdə fiziki və emosional dəyişikliklər digərlərindən daha çoxdur?

Cavab:
Əgər bir valideyin 18,19 yaşına qədər o uşağa seçim haqqı verməyibsə, o yolda irəliləməsinə, səhv etməsinə icazə verməyibsə. Bu insanlar artıq aşırı şəkildə emosional olurlar. Emosional olmaqlarında səbəb, o problemdən qurtulmaqdır. Həll etmək deyil, qurtulmaqdır. Çünki, valideyin bir səhv olur, həyatında nəsə problem baş verir. Bu zaman, uşaq valideyininə deməmiş özü həll etmək istəyir ,amma, valideyin buna icazə vermir. Çünki "Mən səndən yaşca böyüyəm", "Mən həll edəcəm" , "Sən uşaqsan, edə bilmərsən "  deyərək,nəticəni çıxartmağa imkan vermirlər. Valideyin bu halda uşağına yaxşılıq etdiyini düşünür. Xeyir, məhz ən böyük səhvi burda elə valideyin uşağına edir. Niyə, çünki, ona bu halda bir nəticə çıxartmağa imkan vermir. Və bu tip insanlar,  başına gələn ilk problemdə,ondan qaçmağı üstün tuturlar.